Wyniki badań psychologicznych dla celów orzeczniczych

Z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że w obrazie psychopatologicznym dominują cztery grupy zaburzeń.

Pierwszą stanowią zaburzenia psychoorganiczne, czyli zaburzenia funkcji intelektualno-poznawczych przejawiające się w postaci obniżenia ogólnej sprawności intelektualnej do poziomu odpowiadającego upośledzeniu umysłowemu w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym i zaburzenia emocjonalne w postaci wahań nastroju, drażliwości, wzrostu agresywności, niepokoju i napięcia. Ponadto zaburzenia psychoorganiczne skutkują trwałymi zmianami osobowości, czyli zmianami w obrębie cech charakteru i zmianami w zachowaniu. Nasilenie zmian organicznych, pogłębiające i utrwalające cechy psychopatologiczne, pociąga za sobą liczne następstwa. Po pierwsze mieszkańcy ci są niezdolni do pracy. Z reguły komisje orzekające o stopniu niepełnosprawności w przypadku bardzo głębokich zaburzeń organicznych decydowały o trwałej i całkowitej niezdolności do pracy. Nieco rzadziej orzekano o okresowej niezdolności do pracy, a w skrajnych przypadkach orzekano o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Takie osoby podczas pobytu w Schronisku wymagają pełnej, nieraz całodobowej opieki. W przypadkach obniżenia sprawności intelektualnej do poziomu upośledzenia umysłowego znacznego także orzekano trwałą niezdolność do pracy. W przypadku obniżenia do poziomu upośledzenia w stopniu umiarkowanym orzekano najczęściej częściową niezdolność do pracy. Alkohol i następstwa wieloletniego uzależnienia są jednymi z najważniejszych, jeśli nie głównymi czynnikami szkodliwymi, chorobotwórczymi, które w przypadku mieszkańców Schroniska odpowiadają za wystąpienie i głębokość zmian psychicznych, a wśród nich zaburzeń na podłożu organicznym. W związku z tym sprawą priorytetową staje się pomoc mieszkańcom w podjęciu i utrzymaniu abstynencji od alkoholu.

Drugą grupę badanych stanowili mieszkańcy upośledzeni umysłowo, głównie z upośledzeniem umiarkowanym i znacznym. Upośledzenie umysłowe jest procesem pierwotnym, w dużej mierze uwarunkowanym genetycznie lub czynnikami chorobowymi i urazami powstałymi w okresie ciąży lub w trakcie porodu i wkrótce po urodzeniu. W odróżnieniu od niego zmiany organiczne są schorzeniami powstałymi w późniejszym wieku w skutek urazów mechanicznych, zatruć, infekcji i na innym podłożu.

Trzecią grupę badanych stanowili chorzy psychicznie, głównie na choroby afektywne (mania, depresja i cyklofrenia) oraz psychozy rozszczepienne (zespół paranoidalny, różne postaci schizofrenii). I tu również stopień społecznej dezadaptacji bywał różny. Przeważały jednak przypadki, w których komisje orzekały o trwałej niezdolności do pracy.

Czwartą grupę, choć najmniej liczną wśród badanych przeze mnie dla celów orzeczniczych osób stanowili mieszkańcy z różnego rodzaju zaburzeniami osobowości.